|
Keuze tussen Magere Hein en Frankenstein
Een gisteren gepubliceerd VN-rapport beveelt biotechnologie aan als middel
tegen voedselproblematiek in de Derde Wereld. Niet iedereen in Nederland
reageert enthousiast.
Door onze redacteur SANDER VOORMOLEN
ROTTERDAM, 11 JULI. `Liever Frankenstein dan Magere Hein', zei minister
Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking gisteren bij de presentatie van
het Human Development Rapport 2001 in Den Haag. In het rapport doet de
ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties UNDP de aanbeveling
biotechnologie in te zetten om de voedselproblematiek in de Derde Wereld
te bestrijden. Die boodschap roept gemengde reacties op onder deskundigen.
Is biotechnologie de oplossing voor het wereldvoedselprobleem?
Frans van Dam van de Stichting Consument en Biotechnologie vindt dat
wat al te kort door de bocht. ,,Ik krijg de indruk dat het rapport weinig
onderbouwd is. Het noemt biotechnologie als middel om bijvoorbeeld droogte-
en zouttolerantie in voedingsgewassen in te bouwen en zo de opbrengst
te verhogen. Maar of dat ook werkelijk mogelijk is, moet nog blijken.''
Rob Janssen, directeur van de branche-organisatie van de
biotechnologie-industrie NIABA vindt het echter ,,een goede zaak'' dat
nu
ook de ontwikkelingsorganisatie van de VN erkent dat biotechnologie
belangrijke economische en maatschappelijke voordelen kan bieden voor
de Derde Wereld. ,,Eerder hebben de Wereldgezondheidsorganisatie en de
Wereldbank zich al op dat standpunt gesteld. Het besef begint steeds meer
door te dringen dat biotechnologie in de Derde Wereld economische en
maatschappelijke voordelen kan hebben. Biotechnologie is niet dè
oplossing voor het voedselprobleem, maar het is wel een technologie die
wij zo goed mogelijk moeten inzetten om de almaar groeiende wereldbevolking
te kunnen blijven voeden.''
Volgens Janssen zal de biotechnologie-industrie middelen en producten
misschien goedkoper beschikbaar kunnen stellen aan de arme landen. Maar
de hoofdmoot zal vanuit de overheid moeten komen om via ontwikkelingshulp
de biotechnologie in de Derde Wereld van de grond te krijgen. ,,Als die
landen zelf de middelen hebben om nieuwe biotechnologische toepassingen
te ontwikkelen, dan kunnen ze proberen er zelf economisch voordeel uit
te halen.''
Volgens Jaap Hardon, ex-directeur van de Wageningse genenbank en
tegenwoordig actief voor de vrijwilligersorganistatie Agromisa die zich
inzet voor boeren in de Derde Wereld, is het VN-rapport niet realistisch.
,,Biotechnologie wordt veel te veel gezien als alternatief voor de gewone
plantenveredeling. Het voegt dingen toe, maar kan die niet in zijn eentje
vervangen. Het belang van de biotechnologie is helemaal uit zijn context
getrokken omdat de industrie zich op de biotechnologie heeft gestort.
Als je
kijkt naar de resultaten dan is de conventionele landbouw nog altijd
verantwoordelijk voor negentig procent van de resultaten. Biotechnologie
heeft enorm interessante mogelijkheden, ook voor de Derde Wereld. Er zijn
alleen te veel gouden bergen beloofd.''
De meeste organisaties die zich bezighouden met ontwikkelingssamenwerking
zien de introductie van biotechnologie in de Derde Wereld helemaal niet
zitten. Kortgeleden riepen zij zelfs op tot een moratorium. Volgens woordvoerder
Annette Raayer van NOVIB, de Nederlandse Organisatie voor Internationale
Ontwikkelingssamenwerking, is er met de publicatie van het VN-rapport
weinig aan dat standpunt veranderd. ,,We blijven bij ons moratorium. We
moeten eerst een beter beeld van de implicaties van biotechnologie krijgen,
voordat we verder gaan. Je kunt namelijk nooit meer terug en er zijn mogelijk
risico's voor gezondheid en milieu. Ook willen wij garanties dat het niet
ten koste gaat van de biodiversiteit en dat de kleine boeren ervan profiteren.
Eigenlijk vinden we dat je eerst zou moeten investeren in duurzame landbouw,
een technologische oplossing is niet voldoende.''
Ook Inez Starink, medewerker van de Derde Wereldorganisatie HIVOS, wijst
het VN-rapport van de hand. ,,Dit is het sprookje van de makkelijke oplossing.
Honger in de Derde Wereld wordt veroorzaakt door ongelijke verdeling van
de voedselvoorraden en een beperkte toegang tot productiemiddelen zoals
grond en kredieten. Dat los je niet op met technologie. Bovendien zou
centraal moeten staan wat de mensen uit de Derde Wereld zelf willen. Veel
boeren en NGO's staan heel kritisch tegenover biotechnologie. Ze twijfelen
of het hun probleem zal oplossen omdat het niet structureel de oorzaak
aanpakt.
Biotechnologie promoot monocultuur en commercialisering van de landbouw,
waardoor boeren massaal failliet gaan. Om met Herfkens te spreken: Frankenstein
zal Magere Hein niet buiten de deur houden.''
Alles van:http://www.nrc.nl/dossiers/Genetische_Revolutie/994851079272.html
|