|
i.v.m. het Ontwerp Wijziging Rijksoctrooiwet
Aan
Amsterdam, 26 mei 2000
Geachte Heer/Mevrouw,
Binnenkort zal in de Tweede Kamer het voorstel Wijziging Rijksoctrooiwet besproken worden. Als maatschappelijke organisaties zijn wij bijzonder bezorgd over dit wetsvoorstel. In de eerste plaats is dit voorstel in tegenspraak met de inhoud van de breed ondertekende oproep voor een tweevoudig moratorum - op productie van genetisch gemanipuleerde gewassen en op markttoelating van gemanipuleerde voedselprodukten/ voedselingrediënten. Zoals U zich wellicht kunt herinneren werd deze moratorium-oproep vorig jaar april door een 25-tal grote maatschappelijke organisaties en andere groeperingen bij het parlement ingediend. De kritiek dat boeren en boerinnen door octrooiering van gg-gewassen steeds afhankelijker worden van multinationale ondernemingen vormde een van de vier hoofdpunten van de oproep die toen aan de Vaste Kamercommissie voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij is voorgelegd (zie moratorium-oproep 13 april, 1999, punt 4). <Top>
Ten tweede is het voorstel Wijziging Rijksoctrooiwet ook in tegenspraak met het voorstel van het parlement om een brede maatschappelijke discussie te gaan voeren over de wenselijkheid of onwenselijkheid van genetisch gemanipuleerde voedselproducten (motie Tweede Kamer, 1 juli, 1999).
Enerzijds lijkt de regering te erkennen dat er eerder een fout is gemaakt. In zijn toespraak op de PvdA Conferentie van 8 mei j.l. gaf Minister Brinkhorst toe dat de regering eerst een openbaar debat had moeten voeren, alvorens de techniek van genetische manipulatie in te voeren. Desalniettemin lijkt het er nu op dat de regering overhaast een wet wil invoeren die er primair op is gericht grote multinationals een alleenrecht te verschaffen op 'uitvindingen' of vermeende uitvindingen in het kader van genetische manipulatie van voedsel-en landbouw-producten.
Een andere tegenstrijdigheid in het overheidsbeleid houdt verband met de juridische procedure die de Nederlandse regering zelf heeft aangespannen tegen de nieuwe Europese Patentenrichtlijn. Enerzijds voert de regering een juridische strijd tegen die Richtlijn, op basis van strijdigheid met internationaal recht en strijdigheid met het zelfbeschikkingsrecht van patiënten. Anderzijds wil met name het Ministerie van Economische Zaken overhaast een wet invoeren die juist een uitvoering inhoudt van die EU-Richtlijn. En dat terwijl meerdere landen die die Richtlijn geaccepteerd hebben nog discussiëren over de vraag hoe de Richtlijn in te passen in nationale wetgeving, en hun wet waarschijnlijk niet tijdig zullen uitvoeren (zie Nota No.7, Wijziging Rijksoctrooiwet, 22 maart, 2000 en Dagblad De Morgen, 11/5 en 12/5).
Op bovenstaande gronden willen we er bij U voor pleiten om niet over te gaan tot goedkeuring van het wetsvoorstel, maar het besluit over de wetswijziging op te schorten. Dit ten einde recht te doen aan de juridische procedure die er in naam van Nederland bij het Europese Gerechtshof tegen de EU-Richtlijn gevoerd wordt.
En ook om voorrang te geven aan de maatschappelijke discussie over alle aspecten van genetische manipulatie van planten, dieren en mensen, octrooiering incluis. In Nederland wordt het immers als onethisch beschouwd om levende organismen als een uitvinding van de mens te beschouwen en te octrooieren. Wij pleiten er dus sterk voor dat het octrooieringsvraagstuk een duidelijk onderdeel wordt van het geplande Maatschappelijk Debat, en dat geen 'wapenfeiten' worden gesteld voorafgaand aan de uitkomst van dit debat. <Top>
Mocht U om wat voor redenen dan ook vinden dat octrooiering van planten en dieren in de toekomst onvermijdelijk is, dan verzoeken we U er in ieder geval voor te zorgen dat twee extreme vormen van onrecht van octrooiering bij voorbaat uitgesloten worden, te weten:
en
Wat betreft biopiraterij: hoewel de regering in zijn communicatie met het parlement ten onrechte beweert dat de Patentenrichtlijn van de EU 'geen verband houdt met biopiraterij' (Nota 22/3/200), is juist het risico dat biopiraterij gelegaliseerd wordt steeds een van de voornaamste kritiekpunten op de EU-Richtlijn geweest, en is dat ook op het huidige wetsvoorstel Rijksoctrooiwet. Wij zijn er sterk voor dat biopiraterij nadrukkelijk uitgesloten wordt van octrooiering (via een clausule onder ARTIKEL II, Artikel 3.2). Wij zijn er ook voor dat er in een eventuele wet concrete criteria worden ingevoerd om de mogelijkheid dat er biopiraterij in het geding is te toetsen (specificatie van geografische herkomst van te patenteren materiaal, onderzoek naar mogelijke onteigening van kennis als onderdeel van de procesvoering, e.d.).
Kritiek op biopiraterij is de afgelopen jaren in toenemende mate onderwerp geworden van internationale discussies, onderhandelingen, en ook wetgeving.
Zo heeft het internationale biodiversiteitsverdrag (CBD) nadrukkelijk de rechten van boerengemeenschappen in Zuidelijke landen op de eigen kennis over natuurlijke bronnen vastgelegd (zie CBD, artikel 8j). En er bestaan inmiddels meerdere internationale verdragen en declaraties (o.a. CBD en ILO Conventie no.169) waarin de rechten van inheemse volken
op eigen kennis verankerd zijn. Het is toch onacceptabel als het parlement een rijksoctrooiwet aanneemt die internationale verdragen schendt, terwijl het kabinet de EU-Richtlijn primair bekritiseert op grond van schending van internationaal recht?
Bovendien stellen we voor de volgende toepassing van genetische manipulatie geheel uit te sluiten van de mogelijkheid van octrooiering: de zogenaamde 'Terminator' en aanverwante technologieën. Bij deze werkwijzen worden landbouwgewassen zodanig gewijzigd dat zaad of pootgoed ofwel steriel wordt, - of dat de groeikracht, het weerstandsvermogen of het in-werking-treden van specifieke genetische kenmerken afhankelijk worden gesteld van het gebruik van een externe regulator. Aangezien deze technologieën geen enkel bijdrage leveren aan voedselzekerheid of maatschappelijk welzijn, maar er slechts toe dienen het alleenrecht van multinationals veilig te stellen, zal het toestaan van octrooiering van deze technologieën onvermijdelijk tot maatschappelijke onrust leiden. Het parlement heeft dus alle reden om deze werkwijzen mede uit te sluiten van octrooiering, onder ARTIKEL II, artikel 3.2.
Gevreesd moet worden dat het aantal experimenten met genetisch gemanipuleerde dieren als gevolg van de Wijziging Rijksoctrooiwet zal toenemen. Dit impliceert een toename van dierenleed doordat gezondheid, welzijn en integriteit van dieren aangetast wordt.
Voor alle duidelijkheid stellen we nogmaals: we zouden het zeer waarderen als het parlement en het kabine voorrang geven aan het maatschappelijk debat, alvorens een eind-debat over het octrooieringsvraagstuk te voeren.
Hopende U met ons betoog van dienste te zijn geweest,
Een aantal organisaties willen hierbij nog speciaal aandacht vragen voor hun eigen standpunten:
Bijgevoegd vind je ook ons standpunt over biotechnologie, waarin ook wordt vermeld dat wij tegen patentering van gg-organismen zijn.
We willen nogmaals benadrukken dat het kwekersrecht volstaat om bedrijven wel de mogelijkheid te geven om kosten voor de ontwikkeling van nieuwe (genetisch gemodificeerde) gewassen terug te verdienen. Volgens dit recht hebben zij dan 10 jaar de rechten over het gewas en kunnen zo hun kosten terugverdienen, dit gebeurt nu ook met de gewassen die op de traditionele manier worden veredeld. Daarnaast geeft dit recht anderen de mogelijkheid om het ras wel verder voor veredeling te gebruiken.
Ook wij vinden het erg belangrijk dat de maatschappelijke discussie over genetische modificatie wordt gevoerd alvorens tot besluiten over te gaan. We hopen als agrarische jongeren in de toekomst ook aan deze discussie deel te nemen.
Met vriendelijke groet,
Patricia van Eijndthoven - beleidsmedewerker NAJK
Monique Veraart - voorzitter
Als NoGen willen we ons eigen perspectief ook even melden.
STOP DE BIO-MATERIALENMARKT!
Er is een groeiende markt voor medische toepassing van allerlei bio-materialen. Het is de markt eigen dat marktposities met patenten beschermd moeten worden. Wij zijn tegen een markt-economie, en zien tot onze afschuw dat de markt zich uitbreidt met biomaterialen: eicellen, bepaald <hoogwaardig> sperma, embryo`s, organen en ander lichaamsmateriaal, gekweekte organen, xenotransplantaten, cellen, cellijnen, genen. Dit alles wordt verhandelbaar en als u de voorgestelde octrooiregelgeving steunt werkt u daar aan mee.
Stop dus het huidige wetsvoorstel Rijksoctrooiwet.
Namens NoGen,
Jeroen Breekveldt
Datum: 30 mei 2000
| Top | Sub-menu | Hoofdmenu. |