Biopiraterij

Een van de nadelen van patenten is dat biopiraterij niet wordt uitgesloten.
Zeer regelmatig worden dan ook patenten aangevraagd en verleend op materialen of kennis die traditioneel aan niet-Westerse volken toebehoren, die hierdoor uitgerangeerd worden.

Er worden bij het Europees Octrooi Bureau (EPO) heel veel patenten toegekend. Bij de toekenning wordt voornamelijk gekeken of het idee wel nieuw is; er hoeft niet gekeken te worden naar de gevolgen voor milieu, of er ethische vragen zijn of of er sprake is van biopiraterij.
Dit wordt pas beoordeeld als iemand er tegen in beroep gaat. Een specifiek geval is aangeklaagd, en op grond van de aanklacht verworpen. Er zijn nog veel meer maar NGO's hebben niet de middelen om dit aan te pakken. Daarom zou in de wetgeving opgenomen moeten worden dat aangetoond moet worden dat een patent niet wordt gegeven op iets dat al jarenlang gebeurd.

De privatisering van goederen uit het 'publiek domein' heeft soms rampzalige prijsopdrijvende werking; zoals in de onderhavige casus over het patent op een specifieke productiemethode en de werking van het Indiase Nim boom-extract, dat kan dienen als schimmelverdelger.

Voorbeeld: de Neem boom
Het omsteden octrooi op een extract van de Indiase Neem (ook: Nim) boom (Azadirachta indica) is in 1994 door het Europees Octrooi Bureau (EOB, Eng.: EPO) toegekend aan multinational W.R.Grace en het USDA (United States Department of Agriculture). Dit octrooi wordt sinds 1995 aangevochten door milieu-activiste Vandana Shiva (India, Research Foundation for Science, Technology, and Natural Resource Policy, New Delhi), Magda Aelvoet (namens de Groene fractie in het E.P., nu minister van milieu, gezondheid en consumentenzaken in Belgie), en IFOAM (International Federation of Organic Agriculture Movements, gevestigd in Duitsland).

Zij claimen dat de vele producten van de Neem boom al eeuwen gebruikt worden, en dat dit een schrijnend voorbeeld is van hoe het octrooi systeem misbruikt wordt om biologische rijkdom van het Zuiden in de handen te spelen van enkele grote bedrijven en wetenschappers. Aan de octrooi-vereisten novelty en inventiveness is niet voldaan. Bovendien is het patent verleend, gebaseerd op een enkele plant varieteit (Azadirachta indica), zodoende resulterende in gedeeltelijke monopolisatie van deze varieteit. Het Europese Patent Verdrag (EPC) verbiedt uitdrukkelijk het patenteren van varieteiten, derhalve moet het patent worden herroepen.

Het octrooi betreft een fungicide, via een bepaalde methode gewonnen uit de vruchten van de Neem boom, die haar oorsprong vindt op het Indiase subcontinent. Het octrooi betreft "A method for controlling fungi on plants comprising contacting the fungi with a neem oil formulation containing 0.1 to 10% of a hydrophoobic extracted neem oil which is substantially free of azadirachtin, 0.005 to 5.0% of emulsifying surfactant, and 0 to 99% water."

Zie ook:

• Background paper on the NEEM patent challenge. [UK] of op http://www.ifoam.org
  On May 9th and 10th the European Patent Office in Munich will conduct an "Oral Proceeding" to hear the arguments of both sides in the case of a patent granted to the United States Department of Agriculture and the multinational corporation W.R. Grace for a method of controlling fungi on plants by the aid of an extract of seeds from the Neem tree. The hearing provides an important opportunity to examine the problem of BIOPIRACY, the appropriation of biological resources and knowledge from the South through the patent system.
• The NEEM Patents and Biopiracy - Invitation to a press conference. [UK]
  On the occasion of the Neem Patent Hearing Monday, May 8th, at 11:00 a.m. At the Schweisfurth Stiftung in the Schloss Nymphenburg MUNICH (Schloss Rondell 1 Süd)
• [NPG Publicaties] NPG Neem persberichten - mei 2000. (NL)
• Eerste persbericht NPG (d.d. 2 mei 2000) verzonden naar Nederlandse pers over de Nim patenten kwestie.
  Een Nederlandstalig persbericht met samenvatting van achtergrond info en oproep over de Nim patenten zaak, die 9 en 10 mei plaats vindt in München.
• Tweede persbericht (d.d. 10 mei 2000) verzonden naar Nederlandse pers over de Nim patenten kwestie.
  Het Europees Patenten Bureau heeft het patent van de Nim boom afgewezen. Ze vinden het niet aan de voorwaarde voldoen om van een uitvinding te spreken.