Genethische Zaken 1

Nieuwsbrief van het Nederlands Platform Gentechnologie nummer 1 - februari 2001

Redactioneel Het NPG Gentech per e-mail Informatiemateriaal Herziening octrooirichtlijn? Website biopolitiek geopend Het argument Afrika Manipulaties in Oost Europa Gentechvrije aanvoer Standpunten over biotechnologie Gemodificeerd maatschappelijk debat Bt maïs StarLink maïs in de supermarkt Diverse acties

Gentechvrije aanvoer

Toen de eerste schepen met Roundup Ready soja de Nederlandse havens binnenvoeren, werd gezegd dat het scheiden van genetische gemanipuleerde en traditionele soja ondoenlijk was. Inmiddels is hier een nieuwe markt voor ontstaan, waaronder het EKO-keurmerk, Nutricia, McDonald's en Unilever 1) (over enige maanden), die gentechvrij voedsel beloven.

Bedrijven die gentechvrije gewassen willen, moeten hier doorgaans extra voor betalen. Zo is er uit Australië 150.000 ton niet gemodificeerde Canola naar Europa gehaald die per ton $5 extra kostte (dus $750.000 op een totaal van $ 1,8 miljoen). In een rapport van het directoraat generaal voor de landbouw van de Europese Unie worden de gevolgen van de introductie van gentech landbouwgewassen tegen het licht gehouden. Naast de constatering dat de opbrengst van gentech gewassen zeker niet hoger is en dat de milieuclaims niet gehaald zijn, staat er een interessante discussie in over het scheiden van gentech- en traditionele gewassen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen van scheiding, zoals scheiding zonder registratie en Identity Preservation (identiteitsbehoud, verder IP genoemd) waarbij het gewas van aanplant tot eindverwerking wordt gevolgd, en wat op een goed controleerbare wijze wordt geadministreerd. Dit gebeurt al voor bijvoorbeeld biologische producten. In de VS is nu 8 tot 10% van de landbouwproducten IP. Er wordt een groei naar 25 tot 30% verwacht, onder andere voor de soja.

In het rapport worden drie mogelijkheden geanalyseerd voor Identity Preservation:

• vrijwillige IP voor GM producten Dit zal vooral makkelijk gaan als de GM producten een duidelijke meerwaarde krijgen.
• vrijwillige IP van GM-vrije producten Volgens het rapport is etikettering van GM producten al verplicht, maar deze GM-vrije etikettering zegt natuurlijk meer.
• verplichte IP voor GM producten. Van grote invloed is natuurlijk het percentage GG dat geaccepteerd wordt.

IP kost tussen de 5 en 25 eurocent per ton, wat 6-17% is van de prijs die de boer krijgt. In de VS kost gentechvrije soja en maïs tussen de 25 en 150 dollarcent per bushel extra. Problemen waar men tegen aan loopt zijn het vinden van afnemers, het hebben van gescheiden aanvoerroutes en opslagplaatsen. Leveranciers in de VS zeggen dat de lokale afnemers er zelden om vragen en er zelden meer dan 10 dollarcent per bushel (ca 1102 kg) voor over hebben.

Het schijnt in de VS nu om 10% van het graan gescheiden wordt. 1200 Amerikaanse graanhandelaren zijn van plan dit najaar samen 20% van de soja en 24% van de maïs te scheiden. Volgens agrarisch econoom Joe Parcell, is de extra prijs die nu betaald wordt voor gentechvrije sojabonen niet genoeg om de kosten van het apart houden te betalen. Volgens hem werd er in op de beurs van Tokio 35-40 dollarcent per bushel (1 bushel = ruim 35 liter) meer betaald voor gentechvrije bonen, met een piek van 61 cent meer (tabel op http://agebb.missouri. edu/mkt/tgepre.htm). De grote variatie in de premie, zo zegt de econoom, geeft aan dat de markt voor gentechvrije producten mager is. Hij zegt dat in een ideale situatie zou de premie de kosten van scheiding dekt.

Eerder dit jaar schatte het USDA de kosten van scheiding op 54 dollarcent op de boerderij alleen al. De meerkosten in de lokale silo zouden 1 dollar bedragen. En daarna komen nog de exporteurs en de transporteurs: iedereen wil de kosten vergoed zien. In Californië staat een wet op stapel die een extra heffing geeft op gentech rijst (http://www.cropchoice.com), of, zoals de wet het noemt, op rijst met karakteristieken die gevolgen hebben voor de verkoop. Met deze heffing zou de gescheiden aanvoer betaald moeten worden. Deze nieuwe aanpak legt de kosten van het probleem van scheiding bij de veroorzaker.

door Chris Hayes

Voetnoot
1) De toezegging van Unilever blijkt alleen te gelden voor aantoonbare ingrediënten. Dus niet voor oliën en vetten.Daarom staan hun margarines toch op de rode lijst van Greenpeace.

Bron: Economic Impacts of Genetically Modified Crops on the AgriFood Sector -A SYNTHESIS.Directoraat-Generaal Landbouw van de EU. http://europa.eu.int/comm/dg06/publi/gmo/cov er.htm (PDF of HTML).