Genethische Zaken 1
  Nieuwsbrief van het Nederlands Platform Gentechnologie nummer 1 - februari 2001

Bt-mais veroorzaakt inderdaad insectensterfte

Bt-maïs maakt Bt-gif aan om plaaginsecten die van de maïsplant eten te doden.
Maar onschadelijke vlinders leggen ook het loodje,en niet alle plagen worden gedood.

Twee jaar geleden ontdekte onderzoeker Losey van de Cornell University dat het stuifmeel van de maïs dodelijk is voor rupsen van de beschermde Monarch vlinder. Hij voedde hiervoor rupsen van de beschermde Monarch-vlinder met milkweed (de favoriete plant van deze vlinder) dat hij rijkelijk had bestoven met Bt stuifmeel. 44% van de rupsen ging hier aan dood. Tegenstanders van Bt gewassen concludeerden dat dit gewas schadelijk is en niet toegelaten mag worden. Voorstanders van gentechnologie hadden kritiek op het onderzoek, er was teveel stuifmeel aan de rupsen gevoerd en het was laboratorium onderzoek. In het veld is de situatie anders, zeiden ze.

Als reactie volgde een reeks van onderzoeken naar de Monarch vlinder. Onderzoekers van de universiteit van Iowa experimenteerden met hoeveelheden stuifmeel die in de praktijk voorkomen door potten met het milkweed in en vlakbij maïsvelden te zetten. Hij en zijn collega’s concluderen dat de sterfte van rupsen die zich voeden met milkweed waarop Bt-maïs stuifmeel is terecht gekomen, tot zeven maal hoger is dan de natuurlijke sterfte. De hoeveelheid stuifmeel neemt sterk af naarmate de afstand tot de maïs groter wordt.
Onderzoeker Obrycki: “er zijn vragen opgekomen die waarschijnlijk beantwoord hadden moeten worden voordat we 20 tot 30% van onze maïsvelden met deze gewassen inzaaiden. Het toelatingsonder-zoek van het Environmental Protection Agency (EPA) omvat geen onderzoek naar de potentiële effecten van het stuifmeel op andere dan de te bestrijden insecten. In plaats daarvan heeft het agentschap de Bt maïs onderzocht als ware het een nieuw insecticide, en heeft [alleen] gekeken naar de toxiciteit”.

Tegenstanders van gentech gewassen vragen vanwege de gebleken effecten op niet-schadelijke insecten om een volledig verbod op de teelt van genetisch gemodificeerde maïs in Europa. Voorstanders wijzen erop dat hier weer geen sprake is van ‘echt veldonderzoek’, en op de toename van de Monarch populatie met 30%, ondanks een toename van het areaal Bt-maïs met 40%. Zij bestrijden de uitkomst niet, maar vinden de conclusie dat de maïs beter onderzocht had moeten worden onzin. Monsanto liet zich zeer laatdunkend over het onderzoek uit.

Bt stuifmeel is niet schadelijk voor alle insecten: in juni bijvoorbeeld meldden wetenschappers van de Universiteit van Illinois dat ze geen negatief effect vonden van het eten van Bt stuifmeel op rupsen van de black swallowtail vlinder.

Andere plagen springen in
Een woordvoerder van Novartis heeft toegegeven dat Bt planten beschermd zijn tegen de maïsboorder, maar dat zijn rol wordt overgenomen door sapzuigende insecten, die kennelijk niet te lijden hebben onder het Bt gif. Novartis heeft onlangs patent aangevraagd op mengsels van hun chemische bestrijdingsmiddelen waardoor de opbrengst van de Bt maïs toch nog 20% hoger zou kunnen worden. Dit patent is ook geldig voor o.a. maïs, soja, aardappel, rijst, katoen en mosterd.

In november ’99 was er ook een vervelend PR incident. Er was een wetenschappelijke discussie georganiseerd in Rosemount (Illinois, USA), waar de Monarch kwestie besproken zou worden. Al voor de bijeenkomst werd een persbericht verspreid met de titel en strekking ‘Researchers conclude Bt corn poses little risk to Monarchs’. De aanwezige wetenschappers waren het hier echter geen van allen mee eens. Hun mening vindt u op http://www.epa.gov/scipoly/sap/1999/dece mber/report.pdf

20% gangbare maïs rond Bt maïs
 De testen op gentech gewassen zijn bij mijn weten niet strenger geworden door deze uitkomsten. Wel wordt, om resistentievorming te vertragen, niet-giftige maïs rond Bt maïsvelden geplant. Het ging eerst om 5% van het oppervlak, maar dat is inmiddels gegroeid naar 20%.

door Chris Hayes

bronnen
Field deposition of Bt transgenic corn pollen: lethal effects on the monarch butterfly, Hansen Laura C &John J.Obrycki,, Oecologia,19 August 2000, http://link.springer.de/link/service/journals/00442/contents/00/00502/paper/ s004420000502ch.
BIO Statement Regarding Purported New Findings on BT Corn and Monarch Butterflies,August 21,2000; ‘New research proves GM plants kill butterflies', Friends of the Earth Europe, August 22,2000.